Doszliśmy do ostatniej tegorocznej nagrody. Nie jest to do końca nagroda Nobla, ponieważ nie została zawarta w testamencie wynalazcy. Pieniądze na nią przekazuje od 1969 r. Bank Szwecji (Sveriges Riksbank), oficjalna jej nazwa brzmi "Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych". Przyznaje ją jednak Komitet Noblowski, nie prezes Stefan Ingves. ;-)

Tegoroczną nagrodę Nobla z ekonomii otrzymało trzech ekonomistów: Abhijit Banerjee (Indie), Esther Duflo (Francja, prywatnie żona Banerjee) i Michael Kremer (USA). Pierwsza dwójka zawodowo jest związana z amerykańskim Massachusetts Institute of Technology (MIT), natomiast Kremer z Uniwersytetem Harvarda. Nagrodę otrzymali za "eksperymentalne podejście do łagodzenia problemu globalnego ubóstwa", przy czym żadna z nagrodzonych osób nie była uważana za faworyta do otrzymania tej nagrody. 

W uzasadnieniu podano, że badania przeprowadzone przez tegorocznych laureatów znacznie poprawiły naszą zdolność do walki z globalnym ubóstwem poprzez rozbicie problemu na poszczególne czynniki, co ułatwia zrozumienie, ocenę oraz przeciwdziałania. Według komitetu noblowskiego, w ciągu zaledwie dwóch dekad to nowe podejście przekształciło ekonomię rozwoju, która ponownie stała się ważnym i docenionym obszarem badań i miało znaczący wpływ na politykę walki z skrajnym ubóstwem na całym świecie. Przykładem cytowanym przez komisję była ich praca nad "kryzysem uczenia się", w którym stwierdzono, że zapewnienie podręczników samo w sobie nie pomogłoby dzieciom w nauce, bez lepszego i bardziej dostosowanego do nich nauczania.

Abhijit Banerjee urodził się w Bombaju w 1961 roku, doktorat obronił na Harvardzie w 1988 roku. Z kolei Esther Duflo jest drugą kobietą, która otrzymała nagrodę Nobla z ekonomii (po Elinor Ostrom w 2009 r.) i zarazem najmłodszą osobą, która kiedykolwiek ją otrzymała. Michael Kremer jest absolwentem Universytetu Harvarda, na którym również doktoryzował się i pracuje, zawodowo zajmując się ekonomią rozwoju. Jest członkiem m.in. American Academy of Arts and Sciences, stypendystą MacArthur Fellowship i Presidential Fellowship, a także został ogłoszony Young World Leader przez World Economic Forum. Ostatnie badania Kremera dotyczą problemów edukacji, ochrony zdrowia, dostępu do wody i rolnictwa w krajach rozwijających się.

Jak być może zauważyliście, tegoroczna nagroda Nobla w dziedzinie ekonomii jest już na styku nauk socjologicznych. Nie pierwszy raz. Dwa lata temu otrzymał ją Richard Thaler, wybitny specjalista ekonomii behawioralnej (nauka - w wielkim skrócie - zajmująca się zachowaniami podmiotów rynkowych). Nie jest też pierwszą nagrodą związaną z ubóstwem - prekursorem był Angus Deaton (2015), który zajmował się nim jednak w ramach mikroekonomii (analizował konsumpcję oraz poziomy ubóstwa i dobrobytu w gospodarstwach domowych i niewielkich podmiotach). Tegoroczna nagroda jest próbą przełożenia wypracowanej już wiedzy w tym zakresie na sposoby prowadzenia polityk lokalnych, państwowych i międzynarodowoych.
Bo o tym, że z ubóstwem trzeba intensywnie walczyć, wiedzą już wszyscy decydenci.

Adam Jarecki, EC1 Łódź - Miasto Kultury